Rodzaje Soli

 

Oprócz tak zwanej „soli kuchennej” czyli chlorku sodu występującego zazwyczaj w postaci soli kamiennej lub soli warzonej, dla życia człowieka niezbędne są również sole mineralne i sole potasowe które dostarczają związków chemicznych niezbędnych do naszego prawidłowego funkcjonowania.

Wszystkie te rodzaje są opisane poniżej.

Sól zwykła czyli sól kuchenna

Wystarczy dodać szczyptę soli, by potrawa stała się smaczniejsza… Jednak dietetycy twierdzą, że spożywamy jej zdecydowanie za dużo, dlatego ważne jest żeby jej nie nadużywać.

Sól zwykła występuje w postaci praktycznie czystego chlorku sodu (między 97% a 100% różnych rodzajów soli to chlorek sodu).

Podstawowe rodzaje soli to :

  1. Kamienna – zawiera śladowe ilości wapnia, magnezu i innych minerałów. Wydobywana metodami górniczymi przy użyciu maszyn górniczych lub materiałów wybuchowych. Warto ją dodawać do zup, niejodowaną do przetworów.
  2. Warzona – sól pozyskiwana tradycyjnym (najstarszym historycznie) sposobem, poprzez destylacje wody z różnych solanek. Najstarsze znaleziska archeologiczne prymitywnych „warzelni” w formie kadzi w których za pomocą słońca odparowywano wodę w celu uzyskania soli mają ponad 6000 lat. Zwykle wzbogaca się ją w jod. Drobna i sypka, najlepsza do solniczki.
  3. Morska – to tak naprawdę rodzaj soli warzonej, z tą różnicą że w wodzie morskiej jest o wiele mniejsze stężenie soli. Sól morska zawiera naturalny jod (stężenie zależy jednak od tego z jakiego morza jest pozyskiwana) i śladowe ilości innych minerałów. Uwaga, w dzisiejszych czasach większość soli morskich może być zanieczyszczona mikroplastikiem i innymi substancjami toksycznymi powstałymi w wyniku działalności człowieka (metale ciężkie, pochodne ropy). Idealna do młynka.
  4. Himalajska (a w Polsce Kłodawska) – uchodzi za najczystszą i najzdrowszą sól występującą w naturze. Zawiera śladowe ilości minerałów, zarówno niezbędnych dla życia jak również takich które nie są dla nas najlepsze. W zależności od mieszanki soli mineralnych które stanowią od 1 do 3% zawartości, sól himalajska może przybierać różne kolory. Część z nich nie nadaje się do spożycia i są wykorzystywane np. dla dekoracyjnych lamp solnych.
  5. Hawajska – naturalna sól morska. Może być różowa, czerwona (z domieszką pyłu wulkanicznego) i czarna (ta zawiera aktywny węgiel). Warto ją dodać do zimnego napoju.

 Oprócz wymienionych wyżej rodzajów można kupić szereg innych podrodzajów soli które z reguły są nazywane od miejsca pochodzenia. Z reguły są to rodzaje soli kamiennej, lub soli morskiej (np. płatki z soli morskiej).

Najważniejszym rodzajem soli jest sól warzona. Czysta sól warzona jest bardzo ważnym surowcem dla przemysłu chemicznego. W przemyśle spożywczym jest używana jodowana sól warzona, dzięki czemu został prawie na całym świecie wyeliminowany problem niedoczynności tarczycy przejawiający się rozrostem tak zwanego wole i kretynizmem (https://pl.wikipedia.org/wiki/Wrodzony_zespół_niedoboru_jodu).

Ponieważ sól jest tania i ma właściwości konserwujące, dodaje się ją do wędlin, żółtego sera, przekąsek, pieczywa, i praktycznie wszystkich dań gotowych lub przetworzonych produktów spożywczych, bardzo często w nadmiarze.

  

Sole mineralne

Sole mineralne to nieorganiczne związki chemiczne, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów żywych. Organizm nie potrafi sam syntezować soli mineralnych, dlatego powinny być dostarczane do niego w odpowiednich ilościach. Rośliny pobierają sole mineralne z gleby, natomiast do organizmu zwierząt dostarczane są one wraz w pożywieniem. 

Przyczynami niedoboru soli mineralnych w organizmie człowieka jest przede wszystkim nieprawidłowa dieta. Brak równowagi lub niedobór soli wpływa na zachwianie pracy wielu układów w organizmie człowieka.

Sole mineralne dzielimy na dwie grupy:

  • makroelementy, które łącznie stanowią około 99 % masy organizmu(każdy co najmniej 0,01 % suchej masy); zaliczamy do nich pierwiastki biogenne (węgiel, wodór, tlen, azot, fosfor, siarka) i m.in. wapń, magnez, sód, potas, chlor
    • mikroelementy, których udział w budowie organizmu jest nieznaczny, lecz ważny (od 0,01 % do 0,00001 % suchej masy); zaliczamy do nich m.in. żelazo, miedź, cynk, jod, fluor, mangan, kobalt

W SuperSoli występują sole mineralne zawierające magnez, miedź, cynk, jod, mangan, kobalt, selen i potas.

Tabela występowania soli mineralnych, makro i mikroelementów w pożywieniu

Sole mineralne:

MAKROELEMENT

Funkcja

Skutki niedoboru

Występowanie

Ca (wapń)

Jeden z podstawowych składników budujących kości

Deformacja i łamliwość kości, krzywica

Produkty mleczne

Cl (chlor)

Regulacja równowagi osmotycznej komórek

Odwodnienie organizmu

Sól kuchenna

Na (sód)

Podobnie jak chlor, a dodatkowo ma udział w przewodzeniu impulsów nerwowych

Odwodnienie organizmu

Sól kuchenna

K (potas)

Rola w przewodzeniu elektrochemicznych impulsów nerwowych

Mg (magnez)

Aktywuje wiele enzymów odpowiedzialnych m.in. za prawidłowe działanie układu nerwowego i mięśniowego

Obniżona odporność na stres

Czekolada, orzechy

P (fosfor)

Jeden z podstawowych składników kości. Odpowiedzialny także za sygnały międzykomórkowe oraz syntezę nici DNA.

Orzechy

S (siarka)

Składnik niektórych hormonów, enzymów i białek.

Mięso

 

MIKROELEMENT

Funkcja

Skutki niedoboru

Fe (żelazo)

Składnik białek, m.in. przenoszących tlen (hemoglobina, mioglobina)

Niedokrwistość

I (jod)

Składnik hormonów produkowanych przez tarczycę (m.in. tyroksyna)

Niedoczynność tarczycy

F (fluor)

Jeden z elementów budujący szkliwo zębów

Próchnica zębów

Co (kobalt)

Składniki białek

Cu (miedź)

Mn (mangan)

Mo (molibden)

Zn (cynk)

Sole potasowe

Sole potasowe to ogólna nazwa soli, w których występuje kation potasu.

Kilkadziesiąt nieorganicznych soli potasu występuje w naturze w formie minerałów . Kilka najbardziej znanych to:

  • sylwin ( chlorek potasu , KCl)
  • karnalit (uwodniony chlorek potasu i magnezu KMgCl3∙6H2O)
  • polihalit
  • kizerytyt
  • kainityt
  • langbeinityt
  • karnalityt
  • sól twarda

Sole potasu są też powszechnie obecne w wodzie morskiej.

 

Sole potasowe mają olbrzymie znaczenie w przemyśle i w rolnictwie, gdzie są wykorzystywane do produkcji nawozów i jako odczynnik chemiczny.

 

Dla człowieka obecność jonów potasu jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest to jeden z czterech głównych elektrolitów w ciele (oprócz tego to wapń, sód i magnez). Żeby nasze ciało dobrze funkcjonowało, musimy przyjmować więcej soli potasu niż soli sodowej (czyli zwykłej soli). W mleku matki, proporcje to około 3 jednostki potasu do jednej jednostki sodu.
Potas jest niezbędny do prawidłowego działania tak zwanej pompy sodowo-potasowej, która reguluje ciśnienie krwi i czynność układu krwionośnego. Potas działa jako antagonista sodu i ma działanie obniżające ciśnienie krwi.

Oprócz tego potas ma bardzo duże znaczenia dla funkcjonowania mięśni, dla prawidłowego działania układu nerwowego, nerek i innych.

O ile w przypadku soli zwykłej, w Polsce ponad 90% osób spożywa za dużo soli kuchennej (sodu), to w przypadku potasu występują częste niedobory i spożywamy go za mało. Dobrymi źródłami potasu są banany, pomidory, warzywa strączkowe, ziemniaki lub orzechy.

 

Dobrym źródłem potasu jest SuperSól, gdzie w jednej łyżeczce (5g) jest aż 1 173 mg potasu, i już jedna łyżeczka dziennie wystarcza żeby uzupełnić dietę w potas.